1. kompania I bat. 74 pp

     Zgodnie z planem Odtwarzania Sił Zbrojnych 28 lipca 1944r., na bazie oddziału partyzanckiego Obwodu Włoszczowa, utworzona została 1 kompania I batalionu 74 pp.

     Już w ciągu pierwszych dwóch tygodni istnienia kompanii dochodziło do zmian personalnych związanych z przechodzeniem niektórych oficerów do sztabu I batalionu. Początek sierpnia to zresztą czas dużych zmian, które nie do końca udaje się odtworzyć.

     Najważniejszą była zmiana na stanowisku dowódcy kompanii. Od 5 sierpnia był nim por. Józef Rytel „Brzęk”. Prawdopodobnie dzień później nastąpiło przekazanie zwiadu konnego kompanii do sztabu batalionu.

     13 sierpnia 1944r. Sowieci (72 żołnierzy)tworzący IV pluton kompanii zostali przekazani we wsi Dąbrówka, sowieckiemu oddziałowi rozpoznawczemu majora Gromowa, który został zrzucony obok wsi Sielpia Mała nad Pilicą. Dotychczasowi żołnierze kompanii zostali przekazani wraz z pełnym uzbrojeniem i wyposażeniem. W kompanii pozostało jedynie dwóch Sowietów: Dymitr Karpow „Dymitr” i NN „Niedźwiedź”.

     W dniu 14 sierpnia 1944r. dowódca 1 kompanii por. Józef Rydel „Brzęk” wydał Rozkaz Organizacyjny Nr 1 ustalający nowy przydział osobowy w kompanii. Jednocześnie 24 żołnierzy kompanii zostało przekazanych do sztabu I batalionu 74 pp. Zostało to ogłoszone w tym samym rozkazie, ale z mocą od dnia 13 sierpnia.

Poczet dowodzenia:

Podoficer prowiantowy: st. sierż. Stanisław Borowik „Wojewódzki”, który ma do pomocy:

- kpr. NN „Henio” (poległ 8 wrzesień pod Nową Wsią),

- strz. Antoni Tatar „Rudolf”,

- strz. Leon Staroszczyk „Smolicz” (22 sierpnia zostaje gońcem konnym kompani, ranny8 wrzesień pod Nową Wsią),

oraz kucharzy: strz. Stanisław Chudopski „Księżyc” i NN „Sarna”.
Kancelaria: plut. Zbigniew Czarnecki „Zbir”,
Podoficer broni: plut. Zenon Marcinkowski „Grot”,
Podoficer sanitarny: podchorąży Offierski Feliks „Konrad”, któremu podlegają sanitariusze: strz. NN „Sławek” i strz. Ludwik Kiepura „Kuba” (poległ 8 wrzesień pod Nową Wsią).

Poczet bojowy:

Szef pocztu: sierż. Józef Król „Sokół”,
Gońcy konni: st. strz. Stefan Ostrowski „Karol” i st. strz. Ćwiek Zygmunt „Wilk” (poległ 8 wrzesień pod Nową Wsią).
Gońcy piesi: kpr. Józef Żarnowski „Mort”, kpr. NN „Adaś” (poległ 8 wrzesień pod Nową Wsią) i strz. Stanisław Bator „Orzełek”.
Sekcja propagandy i radia: podchorąży. NN „Zimowit” (22 sierpnia przeniesiony do sztabu batalionu), któremu podlegają:
-kpr. Wiesław Szydłowski „Lubicz”,
-kpr. Mieczysław Labocha „Tońko” (22 sierpnia przeniesiony do sztabu batalionu),
-kpr. Andrzej Daniszewski „Franek” (22 sierpnia przeniesiony do sztabu batalionu).
Sekcja pionierów: plut. Jaglic Piotr „Zrąb” (22 sierpnia przeniesiony do sztabu batalionu) i st. strz. Michał Szklarczyk „Stańczyk”.
Funkcja woźniców: strzelec NN „Bolek” (poległ 8 wrzesień pod Nową Wsią) i NN „Sęk”.

Kompania składała się teraz z trzech plutonów:
I pluton - 43 żołnierzy,
II pluton - 43 żołnierzy,
III pluton - 31 żołnierzy.
Łącznie 1 kompania liczyła w tym dniu 144 żołnierzy, ale praktycznie od następnego dnia stan osobowy ulegał zmianom.

Z dniem 13 sierpnia do sztabu I batalionu przekazani zostali z 1 kompanii:
-ppor. Bernard Wiechuła „Maruda”,
-sierż. Stefan Marcinkowski „Dąb”,
-plut. Stefan Klimczyk „Miś”
-ppor. Bronisław Pietruszka „Jednoróg”,
-kpr. NN „Poloński”,
-st. strz. Zbigniew Ptasiński „Łoś”,
-st. Longin Hoffman „Sawa”,
-st. strz. Waldemar Gałuszko „Szatan”,
-strz. Edward Anczykowski „Jastrząb”,
-strz. NN „Student”,
-st. strz. Zdzisław Kowal „Wiktor”,
-kpr. NN „Franek I”,
-st. strz. Brymora „Kret”,
-strz. Józef Wojtasiński „Znaleziony”,
-strz. Edmund Hetner „Kotwica”,
-strz. NN „Jagoda”,
-strz. NN „Morus”,
-st. strz. Zdzisław Gapik „Widmo”,
-st. strz. Mieczysław Pytlarz „Roland”,
-st. strz. Bolesław Borucki „Karoń”,
-strz. Stefan Gajzmer „Ryś”,
-kpr. Felicja Fryben „Fantazja”.

     Kompania bierze udział w akcji Zemsta w ramach swojego batalionu. Od 16 sierpnia wielu żołnierzy kompanii zostaje przeniesionych do nowo utworzonej 3 kompanii, ale po upływie lat trudno określić których żołnierzy to dotyczyło.

     Po odwołaniu akcji Zemsta kompania bierze udział we wszystkich walkach I batalionu aż do jego demobilizacji, która formalnie nastąpiła 30 października, ale dowódcy jeszcze przez kilka dni zajmowali się rozprowadzaniem żołnierzy w wyznaczone rejony i rozprowadzaniem na konspiracyjne kwatery.

Obsada personalna

W okresie od 28 lipiec 1944r. do 30 październik 1944r. udało się ustalić następującą obsadę stanowisk w kompanii:

Dowódca kompanii:

-por. Mieczysław Tarchalski „Marcin” – do 4 sierpień 1944r.,
-por. Józef Rytel „Brzęk” - od 5 sierpień 1944r. od 8 wrzesień 1944r. (poległ pod Nową Wsią),
-ppor. Fryderyk Serafiński „Drabina” - od 9 wrzesień 1944r. do listopad 1944r. (demobilizacja).

Zastępca dowódcy:

-por. Józef Rytel „Brzęk” - do 4 sierpień 1944r.,
-ppor. Bernard Wiechuła „Maruda” - od 4 sierpień 1944r. do 13 sierpień 1944r. (do sztabu I batalionu),
-ppor. Zygmunt Szpak „Stefan” – od 13 sierpień 1944r. do listopad 1944r. (demobilizacja).

Szef kompanii:

-ppor. Izydor Kurzeja „Kruk” – od 4 lipiec 1944r. do 6 sierpień 1944r. (do sztabu I batalionu 74 pp),
-sierż. Józef Król „Sokół” – od 6 sierpień 1944r. do ?,
-plut. Zbigniew Czarnecki „Zbir” – od wrzesień/październik 1944r. do listopad 1944r. (demobilizacja).

Kwatermistrz:

-ppor. Jan Solecki „Barwicz” – od lipiec 1944r. do 13 sierpień 1944r. (do sztabu I batalionu 74 pp),
-st. sierż. Stanisław Borowik „Wojewódzki” - od 13 sierpień 1944r. do 29 wrzesień 1944r. (do sztabu 74 pp).

I pluton:

Dowódca:
-ppor. Władysław Polewski „Sosna” – do 16 sierpnia 1944r. (do 3 kompanii),
-sierż./ppor. Dunin Wincenty „Zemsta” – od 16 sierpnia 1944r. do 5 październik 1944r. (przeniesiony do II plutonu),
-ppor. Zygmunt Szpak „Stefan” – od 5 październik do listopad 1944r. (demobilizacja).

Zastępca dowódcy:
-ppor. NN „Andrzej” – od 14 sierpnia 1944r. do 5 październik? 1944r. (przeniesiony do II plutonu).

II pluton:

Dowódca:
-ppor. Michał Michalski „Skała” – do 5 październik 1944r. (zwolniony do domu),
-sierż./ppor. Dunin Wincenty „Zemsta”- od 5 październik 1944r. do listopad 1944r. (demobilizacja).
Zastępca dowódcy:
-ppor. Jan Józef Szczepański „Piotr” - od 14 sierpnia 1944r. do 5 październik 1944r. (przeniesiony do III plutonu),
-ppor. NN „Andrzej” – od 5 październik? 1944r. (przeniesiony z I plutonu).

III pluton

Dowódca:
-ppor. Wincenty Ciszek „Kmicic” – do koniec wrzesień 1944r. (odchodzi na własną prośbę),
-ppor Jan Józef Szczepański „Piotr” - od 5 październik 1944r. do listopad 1944r. (demobilizacja).
Zastępca dowódcy:
-plut. pchor. Mieczysław Pędziński „Zbieg” - od 14 sierpień 1944r.

IV pluton

13 sierpnia pluton przestał istnieć ze względu na przekazanie żołnierzy do sowieckiego oddziału rozpoznawczego.
Dowódca
-sierżant Czesław Pankowski „As” - od połowy czerwiec1944r. do 27 lipiec 1944r.,
-ppor. Szpak Zygmunt „Stefan” – od 27 lipiec 1944r. do 13 sierpień 1944r. (odejście Sowietów).
Zastępca dowódcy
-sierż. Pankowski Czesław „As” – od 27 lipiec 1944r. do 13 sierpień 1944r.

Zwiad konny:

6 sierpnia przeniesiony do struktury sztabu I batalionu.
Dowódca:
Sierżant Mieczysław Gredka „Zeus”.

Wróć