Bolewski Jan Władysław
Pseudonim: „Marek”
Stopień wojskowy: major
Referent sanitarny Podobwodu Piekoszów w Obwodzie Kielce AK.
-urodził się 13 marca 1878 roku w Jarocinie, w rodzinie urzędnika Władysława i Walentyny z Nowakowskich,
-do gimnazjum uczęszczał początkowo w Nakle, a od 1897 roku w Krotoszynie, gdzie w 18989 r. zdał egzamin maturalny. Przez cały czas nauki gimnazjalnej działał aktywnie w Towarzystwie Tomasza Zana,
-w latach 1898-1904 odbywał studia medyczne na kilku uniwersytetach – w Krakowie, Wrocławiu, Lipsku, Zurychu, Wurzburgu. W tym czasie był współorganizatorem tajnego związku „Czerwona Róża” oraz przewodniczącym Zarządu Tajnego Związku Towarzystw Akademickich w Niemczech. W związku z patriotyczną działalnością stawał kilkakrotnie przed sądami pruskimi, odbywał nawet kary więzienia,
-dyplom lekarski (chirurg) uzyskał w Monachium 10.08.1904 r. i powrócił do Krotoszyna gdzie zamieszkał przy ul. Klonowicza 11,
-szybko dał się poznać jako społecznik leczący często bezpłatnie biednych. W wolnych chwilach prowadził działalność naukowo-popularyzatorską i patriotyczną, został m. In. Członkiem Wydziału Lekarskiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk,
-po wybuchu I wojny światowej został powołany do wojska pruskiego, którą pełnił w stopniu kapitana,
-pod koniec 1918 r. powraca do domu i włącza się do powstania wielkopolskiego, biorąc nie tylko lekarski, ale i dowódczy udział, negocjując 1 stycznia 1919 r. (razem z innymi) sprawę opuszczenia miasta przez garnizon pruski bez rozlewu krwi. Został komendantem Straży Ludowej. Jako dowódca Drużyn Bojowych odniósł rany w bitwie pod Zdunami,
-po zwycięskim powstaniu objął kierownictwo szpitala w Krotoszynie oraz ordynaturę oddziału położno-ginekologicznego, które pełnił (z przerwą okupacyjną) do 1949 r. Na potrzeby szpitala przekazał np. część swojej działki.
-nie zaniedbywał kształcenia i kontaktów naukowych dojeżdżając okresowo do poznańskich klinik chirurgicznych oraz do znanych ośrodków naukowych w Niemczech,
-awansowany do stopnia majora
-wczesną jesienią 1939 r. tworzy w Krotoszynie placówkę tajnej organizacji „Ojczyzna”
- po wysiedleniu na teren Generalnej Guberni (zapewne 1940 r.) osiedlił się wraz z żoną i córką we wsi gminnej Piekoszów Obwód Kielce). Dzięki swojej społecznikowskiej naturze bardzo szybko dał się poznać z najlepszej strony i dosyć szybko cieszył się już wśród ludności dużym autorytetem,
-nie wiemy w jakim czasie został wciągnięty do konspiracji ZWZ-AK, ale występował pod pseudonimem „Marek”,
-objął funkcję referenta sanitarnego (lekarz) Podobwodu Piekoszów „Sokół” . Zbudował służbę sanitarną w skład której wchodziły patrole sanitarne, punkty opieki nad rannymi i chorymi oraz „meliny” na których przebywali chorzy i ranni żołnierze oddziałów dywersyjnych. Wspomagany przez żonę i córkę niósł pomoc wszystkim potrzebującym.
-W okresie od sierpnia 1944 r. (akcja „Burza”) jest Komendantem Szpitala Polowego Podobwodu „Sokół”. Pod jego opieką, w różnych melinach, przebywa od połowy września 1944 r. szesnastu chorych i rannych żołnierzy AK. Część opuszcza kwatery w połowie października, pozostali w połowie listopada, ale kilkoma doktor opiekuje się do końca roku,
- niektóre relacje podają, że mógł wchodzić w skład Wojskowego Sądu Specjalnego Obwodu Kielce AK, ale nie mamy potwierdzenia tej tezy,
-wiosną 1945 r. powrócił z rodziną do Krotoszyna gdzie ponownie objął funkcję dyrektora szpitala oraz ordynatora oddziału chirurgicznego i położniczego,
-w 1949 r. zrezygnował z funkcji dyrektora szpitala,
-w 1956 r. przestał pełnić funkcję ordynatora, zajmując się jedynie pracą w ambulatorium,
Zmarł 1 września 1963 r.
Źródła:
Boczarski B.: Wspomnienia (odpis maszynopisu w posiadaniu Dionizego Krawczyńskiego),
Malaga E.: Wspomnienia (odpis maszynopisu w posiadaniu Dionizego Krawczyńskiego),
Zeszyty Naukowe Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego 2010 r., nr 8