Durlej Stanisław

Pseudonim: „Zagłoba”

Komendant Placówki  Niewachlów W Obwodzie Kielce

Stanisław Durlej

Urodził się 4 maja 1896r. w Kielcach, gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej.

-1 lipca 1910 r. rozpoczął czteroletnią praktykę w Fabryce Organów Stanisława Jagodzińskiego w Radomiu,

-4 sierpnia 1914 r. po ucieczce z domu, wbrew woli ojca, wstąpił do oddziałów strzeleckich Józefa Piłsudskiego. Służył w I Brygadzie, I Pułku, V Batalionie Legionów Polskich. Brał udział w wielu bitwach i potyczkach, dwa razy odniósł rany postrzałowe, został odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Virtuti Militari V Klasy, awansował na stopień sierżanta i dowódcy plutonu. Otrzymał wówczas pseudonim „Zagłoba”. Podczas kryzysu przysięgowego odmówił złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec i został internowany w obozie Szczypiorno, a następnie w Łomży.

-po odzyskaniu przez Polskę niepodległości jako wyróżniający się legionista otrzymał ziemię na Kresach oraz propozycję służby w Policji Państwowej, którą rozpoczął 1 VII 1919 r. otrzymując numer służbowy 791.

-5 II 1919 r. zawarł związek małżeński z Marią Kleczewską. Z małżeństwa tego urodziło się sześcioro dzieci - trzech synów i trzy córki. Po ukończeniu kursu przodowników pełnił funkcję komendanta posterunku w Samsonowie, Morawicy i Niewachlowie, gdzie zamieszkał z rodziną na stałe.

-w 1935 r. awans na stopień starszy przodownik i został przeniesiony do Komisariatu Policji Państwowej w Kielcach.

-1 września 1939 r. pełnił już służbę w systemie skoszarowanym. 4 września zawiadomił telefonicznie rodzinę, że wraz z całym komisariatem wyjeżdża z Kielc, a termin powrotu nie jest znany. Polecił także zakopać stary, legionowy karabin i usunąć z domu wszelkie przedmioty świadczące o jego mundurowej służbie.

-17 września 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej i został uwięziony w obozie przejściowym w Dubnie, skąd udało mu się uciec i w połowie października powrócić do Kielc.

-gdy Niemcy zaczęli wzywać urzędników państwowych, również policjantów, do podejmowania pracy nie przyjął propozycji wstąpienia do policji, tłumacząc się złym stanem zdrowia i zatrudnił się na stanowisku rachmistrza przy wyrębie lasu.

-już w końcu 1939 r. powierzono mu stanowisko Komendanta Placówki Niewachlów SZP.

 W 1943 r. Gestapo przy pomocy konfidentów rozpracowało miejscową organizację AK.

-27 VII 1943 r. Niemcy dokonali pacyfikacji wsi Niewachlów I i Niewachlów II, podczas której aresztowali 33 osoby. Był to efekt działalności dwóch akrentów. Dwunastu z aresztowanych, w tym Stanisław Durlej „Zagłoba” i jego syn Zbigniew „Wicher”, zostało rozstrzelanych w lesie Papiernia koło Sukowa już następnego dnia.

-4 maja 1947 r. przeprowadzona została ekshumacja. Cała grupa została rozpoznana i pochowana na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach.